MÜHENDİSLİKLER VE ÇALIŞMA ALANLARI

Elektrik mühendisleri

Elektrik mühendisliği, bünyesinde en çok mühendis bulunduran mühendislik dalıdır. Elektrik mühendisliği, elektrik cihazları, sistemleri ve elektriğin kullanımıyla ilgili her şeyi kapsar. Elektrik mühendisleri enerji üreten merkezlerde, bilgisayar ve başka elektrik cihazları üzerinde çalışırlar.

İnşaat Mühendisliği

En büyük mühendislik dallarından biri olan İnşaat mühendisliği, binalar, köprüler, barajlar, yollar ve diğer yapılarla ilgilenir. İnşaat mühendisleri yüksek binalar, havalimanları, su işletme merkezleri ve sıhhi şartları geliştirme merkezleri planlayıp projelerini yaparlar ve yapımını yönetirler. Mesela inşaat mühendislerinin üzerinde çalıştığı manyetik kaldırmayla hareket eden trenler için özel ray projesi sayesinde gelecekte çevreyi kirletmeyen ve çok verimli trenlerle saatte 200-300 km hızla sahilden sahile gidilebilecek.

İnşaat mühendisleri hata yaptığında neler olabileceğine bir bakın!

‘Tacoma Narrows’ köprüsü yapıldıktan sadece 4 ay sonra 1940 yılının 7 Ekim’inde, saatte 42 mil hızındaki fırtına sırasında sarsılarak harap olmuştur
Uzay roket mühendisliği

Uzay ve roket mühendisleri ticari havacılık, milli güvenlik ve uzay araştırmaları yaparlar. 1990 yılında bu mühendisler “Hubble uzay teleskopu”unun uzaya fırlatılmasına yardım ettiler. Bu roket belli bir yörüngeyi izleyip daha önce gördüğümüzün 10 kat daha uzağını görmemizi sağlıyordu.
Ziraat mühendisliği

Ziraat mühendisleri çiftlik işletir, gıda üretim cihazları geliştirir, korur, çiftlik hayvanları için barınaklar yapar, kurutma, sulama ve atıklardan kurtulma sistemleri geliştirirler. Bazen bu mühendisler ‘EPCOT land Parilion’ gibi laboratuarlarda çeşitli deneyler yaparlar. Mesela kapalı alan çiftlik tekniklerinden “hidroponik” üzerine. “Hidroponik”, bitkileri temiz su içinde yetiştirme bilim dalıdır.

Mimari mühendisliği

Mimari mühendislerin amacı binaların sağlamlığı, inşa metodları ve projelerinin takibidir. Örneğin, ABD’nin güneybatısında nüfusun artması ve yerin kumsal olması sebebiyle, mimari mühendisleri böyle bir yerde bina yapımının yeni yollarını araştırıp inceliyorlar.

Bio/Biomedikal mühendislik

Biomühendislik biyoloji ve mühendislik içerir. Bu mühendislerin bazıları biyoloji ve tıp doktorlarıyla beraber çalışarak tıbbi cihaz, suni organ ve prostetik cihazlar geliştirirler. Bazıları ise teknoloji ve insanları ilgilendiren problemleri araştırmaktadırlar.
Mesela: Gün boyunca bilgisayar önünde çalışmak insan sağlığını nasıl etkiler?

Seramik mühendisliği

Seramik mühendisleri balçığı, ametal mineralleri veya asit silisit tuzlarını, araba parçalarını (uzay istasyonlarında kullanılan) borular ve güneş enerjisini toplayan paneller gibi seramik ürünlerine çeviren işlemleri yönetirler.

Kimya mühendisliği

Kimya mühendisliği sıvı ve gazları işleyip kullanmayı içerir. Örneğin bazı kimya mühendisleri deniz suyunu tuzdan ayırıp içilir hale getirme yollarını araştırırlar. Kimya mühendislerinin çoğu petrol ve plastiğin birbirinden farklı ve bağımsız şeyler olmalarına rağmen ikisiyle de çalışırlar. ‘Çevre Mühendisliği’ kimya mühendisliğinin belli alanlarında uygulanır, mesela hava kirliliğinin kontrolünde.

Bilgisayar/Yazılım mühendisliği

Bilgisayar mühendisleri yapımı, planlamayı ve işletmeyi içeren bütün bilgisayar sistemleriyle ilgilenir. Bu mühendislerin bazıları ise rakamsal sistemler, işletim sistemleri, bilgisayar şebekeleri ve yazılım gibi alanlarda uzmanlaşırlar. Mesela köprüler yapılmadan önce onun her bir noktasını sağlamlık testinden geçirmek için simülasyon yazılım programlarını dizayn ederler.

Çevre mühendisliği

Çevre mühendisleri; su dağıtım sistemleri ve geri dönüşüm metodları geliştirme, kanalizasyon suyunu arıtma, su, hava ve toprakta kirliliği önleme ve kontrol etme konularında çalışmaktadırlar. Çevre mühendisleri sürekli olarak hava kirliliğini ve zehirli maddelerin çevreye verdikleri zararları azaltma yollarını ararlar.

Yangın mühendisliği

Yangın mühendisi yanmayı önlemek ve söndürmek için çeşitli sistem ve teçhizatların tasarımını yapar. Bu alanın mühendisleri binalardaki yangın güvenliği için de çalışır.

Endüstri mühendisliği

Endüstri mühendisleri insanlar, bilgi, enerji, malzemeler ve makinelerin üretim sürecine sokulmasını düzenler. Bu mühendisler fabrika tasarımı ve yönetimi, kalite kontrolü ve insan kaynaklarıyla uğraşırlar. Yüksek teknoloji üreten şirketlerin yeni fabrikaları için en iyi yerleşim yerini tespit etmeye çalışırlar.

İmalat mühendisliği

İmalat mühendisleri alet ve teçhizatların tasarımını yaparlar ve buna ilaveten üretim kontrolünden makineleştirme ve otomasyona kadar tüm alanlarda bu alet ve teçhizatlarla çalışırlar. İmalat mühendisleri aşı üreten hassas aletleri de yaparlar. Bu uzmanlar imalat sistemlerini geliştirir ve pek çok endüstrileşmiş ülkenin birbiriyle rekabet halinde olmasını sağlar.
Mekanik mühendisliği

Mekanik mühendisleri mekanik ve enerji prensiplerini, motor ve lokomotif gibi makineler yapmak için kullanırlar. Bazı mühendisler havalandırma, soğutma, imalat, kaynak yapma ve robot gibi konularda çalışırlar. Bunlar engelli insanların yürümek için kullandıkları robotlu aletlerin tasarımını yaparlar.

Metalürji ve malzeme mühendisliği

Metalürji ve malzeme mühendisleri doğal malzemeleri daha iyi ve yeni malzemeye dönüştürmek üzere çıkarır, işler, temizler, toplar ve üretirler. Metalürji mühendisleri sadece metallerle uğraşırlar.
Mesela, metalürji ve malzeme mühendisleri savaş uçaklarının radarlara görünmemesini sağlayacak Amerikan “stealth” teknolojisini geliştirmiştir.

Mineral ve maden mühendisliği

Mineral ve maden mühendisleri yeraltındaki mineralleri tespit eder, çıkarır. Maden mühendisleri maden ocakları bulur, yapımlarını denetler, çıkarılan madeni başka yerlere aktarma sistemini geliştirir ve maden çıkarımı bittikten sonra o alanı doğal haline getirirler. Mineral ve maden mühendisleri, yeraltındaki zenginliklerin yerin doğal yapısı bozulmadan ve çevrede yaşayan insanlar rahatsız edilmeden nasıl çıkarılacağı sorusunu cevaplayabilmelidirler.

Nükleer enerji mühendisliği

Nükleer enerji mühendisleri nükleer enerjiyi ısıtma ve tıbbi amaçlar için kullanan fabrikaların tasarımını, geliştirilmesini ve denetlenmesini sağlar. Bazı nükleer enerji mühendisleri, Mars’a gidecek nükleer uzay aracını yapmak için uğraşmaktadırlar.

Okyanus mühendisliği

Okyanus mühendisleri okyanus kaynaklarını bulma ve kullanma konusuna yönelmişlerdir. Bu mühendisler petrol ve inşaat mühendisliği ile sıkı işbirliği içindedirler. Mesela, okyanus mühendisleri (petrol mühendislerinin işi olan) sualtı petrolüne ya da gaz arama konularına eğilir ya da (inşaat mühendislerinin işi olan) liman tesisatı, su altı makinesi ve petrol platformları gibi tesisat tasarımları da yaparlar.

Ulaşım mühendisliği

Ulaşım mühendisleri insanlar ve eşyalar için güvenli ve pratik ulaşım sağlayan cadde, otoban ve diğer ulaşım sistemlerini dizayn ederler. Mesela, yeni bir stadyum inşa etmeden önce belediye yetkilileri, maçlardan sonra trafik sıkışmalarını önleyecek trafik yollarını planlama görevini ulaşım mühendislerine verir.

Yurtdışında mühendislik okuluna girmek için nasıl bir akademik geçmişe sahip olmak lazım?
Mühendislik okuluna kayıt olabilmek için matematik ve fen bilimlerinde başarılı bir karne sahibi olmak şarttır denilebilir. Ama zannedildiği gibi dahi olmak ta gerekmiyor. İdeal olan, lisede sıralama olarak sınıfın ilk üçte biri veya en kötü ihtimalle ilk yarısında yer almaktır. Mühendisler zamanlarının çoğunu problem çözerek harcadıklarından dolayı, güçlü bir mühendis adayı olabilmeniz için problem çözmeyi sevmeniz ve bu konuda iyi olmanız gerekir. Yani problem çözmeyi bir alışkanlık hale getirmelisiniz, çünkü ileride hep bunlarla karşı karşıya kalacaksınız. Bu yüzden, mümkünse, okulda daha çok hesap, trigonometri gibi dersler seçmeniz uygun olur. Bunun yanında kimya ve fizik laboratuar derslerini almanız da uygundur. Birçok mühendislik enstitüsü adayın şu derslerine ve notlarına önem verir: Cebir (1-1,5), geometri (1-1,5), trigonometri (0,5), fen bilimleri (1-3), İngilizce (3-4) ve sosyal bilimler (1-2). Mühendisler fikirlerini grafiksel olarak aktardıklarından ve ileride ürün ve süreçleri üç boyutlu görme ihtiyacı doğabileceğinden grafik, taslak çizim veya tasarı derslerini almalarında da yarar vardır. Yabancı öğrencilerin lisede aldığı dersler vb. ayrıntıların değerlendirilmesi okullara göre farklılık gösterdiği için kurumların kayıt bölümleri ile temasa geçilmelidir.
Yani kısaca lisans seviyesinde mühendislik eğitimi almak için iyi bir lise diploması sahibi olmalısınız. Yabancı ülkelerden alınan bu diplomalar ABD‘de ve Kanada‘da çeşitli kurumlarca değerlendirilir.

Okula kabulde SAT ve ACT gibi genel yetenek testlerinden yüksek puan alınmış olması beklenir. Mühendislik okullarının çoğu, toplam SAT puanının en az 1100, Sayısal puanın en az 550 ve sözel puanın en az 450 olmasını isterler. Girişte rekabet yaşanan okullarda ise ortalama matematik SAT puanı 700′ün üzerindedir ve ortalama sözel puanlar 600′ü geçer. Eğer öğrenciler ACT testine girerlerse okullar eşit ağırlıklıdan en az 28, sayısal bölümden en az 26 ve sözel bölümden en az 24 puan alınmış olmasını bekler.

Bazı dört-beş yıllık mühendislik okulları, ders dönemi başlamadan, yaz aylarında hazırlık kursu açmaktadırlar. Bu kurslara devam ederek başarıyla tamamladıktan sonra yeni başlayacak mühendislik öğrencileriyle normal ders döneminde öğrenime başlanabilir.

ABD‘de mühendislik alanında master yapmak için aynı dalda ya da mühendisliğe yakın bir alanda lisans eğitimi almış olmak zorunludur. Doktora için ise yine mühendislik ya da benzer bir alanda lisans veya master eğitimi alınmış olabilir. Ayrıca yüksek öğrenime kabulde adayların Graduate Record Examinatons (GRE) sınavına girmiş olmaları gerekir. Bu sınav öğrencilerin yüksek lisans için gerekli akademik bilgi ve becerilerini ölçmek üzere tasarlanmıştır. Sınavdan alınması gereken puan okullara göre değişir.

Yabancı öğrencilerin ayrıca TOEFL sınavından genellikle en az 550 puan almış olmaları istenir.

Kanada‘da kabuller üniversite ve bölümlere göre değişir. Lisans eğitiminin son iki yılında dokuzluk not sisteminde en az 6.5-7 not ortalaması aranır. Bazı doktora programlarına giriş için bir takım yazılı PhD sınavlarını geçmek gerekir, bazı okullar ABD’de olduğu gibi GRE sınavına girilmesini ister. Yabancı öğrencilerden istenen asgari TOEFL puanı ortalama 550-600′dür.

Mühendis olmak çocukluğunuzdan beri hayal ettiğiniz bir meslek mi? Ya da babanız sizi mühendis olmak için şartlandırdı mı? Bilinçli ya da bilinçsiz hayatınız sizi mühendislik mesleğini seçmeye itiyorsa, bakın mühendis olmak için başlıca 10 sebep…

Mühendislik, toplumun karşı karşıya olduğu problemlere aklınızı kullanarak yaratıcı çözümler bulabileceğiniz, karlı ve parlak bir kariyer imkanı sunan bir meslektir. Los Angeles’taki California Devlet Üniversitesi’nde mühendislik ve teknoloji dekanı olan Raymon Landis mühendislik kariyerinin sunduğu bu ‘başlıca 10 avantaj’ı şöyle sıralıyor:

1. İş memnuniyeti:

Son araştırmalara göre Amerika’da insanların en başta gelen huzursuzluk sebebi iş tatminsizliğidir. Bu yüzden hoşlandığınız ve memnun olduğunuz bir iş bulmanız çok önemli bir konudur. Bu işte ömrünüzün 40 veya daha fazla senesini, günün 8 veya daha çok saatini, haftanın 5 gününü, yılın 50 haftasını harcayacaksınız… Yani kısaca işiniz için harcadığınız bu vaktin her dakikasından nefret etmek mi istersiniz, yoksa hoşlandığınız bir işle uğraşmak mı?

Aşağıda bazıları sıralanan birçok sebepten dolayı mühendislik pek çok insan için tatmin edici bir iş alanı sağlar.

2. Kariyer imkanlarının çeşitliği:

Neil Armstrong, Jimmy Carter ve Alfred Hitchcock için ortak nokta nedir? Farklı meslekleri seçmiş olmalarına rağmen – biri astronot, diğeri politikacı ve üçüncüsü yönetmen - başlangıçta hepsi mühendislik eğitimi görmüşlerdir.

Mühendislik, çok çeşitli alanlara hitap eder:

- Şayet yaratıcı isen proje mühendisliği sana göre.
- Laboratuvarları ve deney yapmayı seviyorsan test mühendisliğini düşün.
- Eğer projeleri organize edip yürütmeyi seviyorsan geliştirme mühendisliğine bak.
- İkna kabiliyetin yüksekse ve insanlarla beraber çalışmayı seviyorsan kariyerini satış veya ilgili hizmet mühendisliğinde ara.
Mühendislik öğrencisi olarak geliştirdiğiniz analitik beceri ve teknolojik uzmanlık çok değişik alanlarda kullanılabilir. İnşaat, üretim (imalat) veya danışmanlık gibi alanlarda da çalışabilirsiniz. Veya mühendislik ve ticaret kabiliyetlerini birleştirip ‘high-tech’ şirketlerde teknik yönetmen veya satış temsilcisi olabilirsiniz.

3. Mücadeleci iş

Mücadeleyi seviyorsanız, mühendislik size uygun olabilir.
Genellikle gerçek hayattaki mühendislik problemleri okulda uğraştığınız problemlerden çok farklıdır. Okuldaki problemlerin çoğunun tek ve doğru cevapları vardır. Mühendislik hayatına girdiğiniz andan itibaren hemen hemen bütün problemlerin ’sonunun açık’ olduğunu göreceksiniz. Bu problemlerin tek bir çözümü yoktur, kitabın arkasında da çözümü olmaz. Göreviniz kendi çözümünüzü bulmak ve bu çözümün en iyi olduğuna başkalarını ikna etmektir.

4. Entelektüel gelişim

Mühendislik eğitimi mantıklı düşünme ve problem çözme kabiliyetlerini geliştirerek beyni çalıştırır. Öğreneceğiniz şeylerin çoğu mühendislik problemlerini çözmenin yanında, bütün hayatta faydalı olacaktır. Örneğin problem çözme kabiliyeti tatil, planlama, iş bulma, para biriktirme, ev satın alma veya kitap yazma gibi birçok işte yardımcı olabilir.

Mezun olduktan sonra lisansüstü eğitim almak zorunda mıyım ?
Kamu veya sanayi sektöründe lisansüstü eğitim almadan mühendis olarak çalışabilirsiniz, fakat birçok mühendis lisansüstü eğitim yapmış olmanın yararlı olduğunu savunmaktadır. Lisansüstü eğitim, daha fazla bilgi edinmeye ek olarak prestiji ve para kazanma kapasitesi daha yüksek mevkiler için yetenek kazandırır. Ama lisansüstü eğitim yolunda bir karar almaya sebep yoktur; mühendislik öğrencilerinin sadece % 20`si lisans öğretiminden hemen sonra lisansüstüne devam eder. Master genellikle fazladan bir yıl çalışma ister. Araştırma ve öğretim görevlisi olabilmek için gerekli olan doktora ise genelde lisans ve lisansüstü eğitimi ile beraber en az yedi yıl ister.
5. Topluma faydalı olma

Mühendisler yaptıkları çalışmalarla topluma hizmet ederler. İnsanların kolayca hareket edebilmeleri, ürünlerin kolayca taşınabilmesi için ‘ulaştırma sistemleri’ geliştirirler. Yaşadığımız ve çalıştığımız binaları, su ve elektriği dağıtan sistemleri, gıdamızı üreten makineleri ve sağlıklı olmamız için gereken tıbbi cihazları planlayıp yaparlar.

Nasıl değerlendirildiğine bağlı olarak, mühendislerin yaptıklarının hepsinin faydalı olduğunu söyleyemeyebiliriz. Mesela, mühendisler mermi, tank, bomba ve savaş uçakları gibi birçok askeri malzemenin proje ve planlarını yaparlar. Bunun yanında böcek zehirleri, sigaralar, florokarbon ve abestosun üretimi mühendislerin işlerindendir. Ama mühendis olarak toplum için faydalı birçok projede iş yapabilirsiniz; çevreyi temizleme, temiz ve verimli ulaşım sistemleri geliştirme, yeni enerji kaynakları bulma, dünyadaki açlık problemini yok etme veya gelişmemiş ülkelerde yaşam seviyesini yükseltme gibi…

6. Mali teminat

Tabii ki mali teminat mühendislik kariyerini seçmede tek sebep değildir, ama yine de mühendis olursanız iyi para kazanırsınız. Hangi seviyede olursa olsun mühendislik mezunları en yüksek başlangıç maaşı alırlar.

7. Prestij

Mühendislik çok çalışmayı ve güçlü bir teknolojik beceriyi gerektirir. Böylesi saygıdeğer bir alanın üyesi olarak çok büyük prestij kazanmak mümkündür.

8. Profesyonel çevre

Mühendis olarak, belli bir dereceye kadar serbest olduğunuz profesyonel bir çevrede iş yaparsınız. Bunun yanında çalıştığınız şirketteki olayları etkileyebilecek konumda olursunuz. Uygun bir işyeri ve işi rahat yapmak için gerekli imkan ve teçhizatlarla donatılır, tüm bunların yanında son bilgisayar donanım ve yazılımlarına sahip olursunuz.

Büyük ihtimalle saat kurup geç vakitlere kadar çalışmanız beklenmez. Bu yüzden, yaptığınız işin verimliliği önemlidir, yani yaptığınız işin kalitesi ve miktarı.

Kendinizi hem iş hem de resmi arenada iyi yetiştirmeniz durumunda yükselmek için çok büyük fırsatlar bulacaksınız. Kurumdaki daha tecrübeli mühendislerden birçok şey öğrenebilir, kısa kurs ve seminerlere katılarak bilginizi arttırabilirsiniz. Büyük ihtimalle işverenlerin, sizi eğitip profesyonelce geliştirmek için özel eğitim programları vardır. Emeklilik planı, hayat sigortası, sağlık sigortası, hastalık sebebiyle ayrılış, bedava tatiller, para biriktirme veya kar-paylaşımı planları gibi haklara da sahip olabilirsiniz.

9. Teknolojik ve bilimsel buluş

Golf topundaki çöküklerin ne işe yaradığını biliyor musunuz? Asma köprülerdeki desteklerin ağırlıkları nasıl kaldırdığını? Lazerin ne olduğunu veya bilgisayarın nasıl çalıştığını? Dağlık bir yolda araba sürerken yol kenarındaki koruma engellerini görüp onların niye başka bir şekilde yapılmadığını hiç düşündünüz mü? Fay hatlarındaki evlerin niye depremden daha çok etkilendiğini? Mühendislik eğitimi bu ve benzeri birçok soruya cevap bulmanızı sağlayacaktır. Ayrıca teknolojiyi anlamanız, toplumumuzu ilgilendiren birçok konuyu da daha iyi anlamanızı sağlar. Mesela havayı kirleten ve tutuşma motoruyla çalışan arabalar yerine niçin hiç bir atık bırakmayan elektrik arabalarını kullanmıyoruz? Nükleer reaktörlerin yapılması durdurulmalı mı? Petrol bittiği zaman enerji kaynağı olarak neyi kullanacağız? Bizi nükleer saldırıdan koruyacak ‘Yıldız Savaşları’ sistemini geliştirmek teknik açıdan mümkün mü? Dünyada açlığı önleyebilecek seviyede üretim yapılabilir mi? Yüksek gerilim telleri, yakınında yaşayan veya bulunan insanlar için kanser sebebi olabilir mi?

10. Üretken düşünme

Mühendislik tabiatı itibariyle üretken bir meslektir. Uygulama mühendisleri ’sonu açık’ gerçek hayat problemlerinin çözümlerini geliştirirken zihinsel işlemleri kullanmanın yanında, olaylara farklı bir bakış açısıyla yaklaşabilmelidirler. Sosyal ve teknolojik değişimlerin çok hızlı gerçekleştiği bir zamanda yaşadığımızdan günümüzde yaratıcı düşünen mühendislere geçmiştekinden daha fazla ihtiyaç vardır. Eğer soruşturmayı, araştırmayı, keşfetmeyi ve üretmeyi seviyorsanız mühendislik sizin için ideal bir meslektir.