Boyumu İşlevi mi?
NBA geçen yaz Chicago’da geleneksel draft öncesi kampını organize ettiğinde, NBA takımlarının isteği üzerine kampa katılan her oyuncunun boyunu hem ayakkabılı hem de ayakkabısız halde ölçmüştü. NBA’in bu konuda bu kadar titiz davranmasının nedeni son dönemlerde piyasaya çıkan spor ayakkabılarının birt çoğunun topuk yüksekliklerinin neredeyse off-road araçlarıyla yarışır hale gelmesiydi.Draft öncesi kampında yapılan ölçümler sonucunda bir çok oyuncunun kolej sıralarında ölçülen ve resmi listelerde gözüken boy ölçülerinden oldukça farklı ölçülerde olduğu ortaya çıkmıştı. Örneğin North Carolina kariyeri boyunca ayakkabılı olarak 2.13m olduğu söylenen Wizards çaylağı Brendan Haywood’un aslında çıplak ayakla 2.13m’ye ulaştığı ayakkabılı ölçümde ise 2.17m olduğu görüldü. Yine Duke’da ayakkabılarıyla 2.03m olduğu söylenen Shane Battier’nin kamptaki ölçümler sonunda çıplak ayakla 2.06m’ye ulaştığı saptandı. Bu oyuncular dışında bir çok ismin ise kolejlerinden verilen resmi rakamların aksine çok daha kısa boylarda olduğu gözlenmişti. Evet, bir oyuncunun olduğundan daha uzun görünme çabası insana mantıklı gelebilir ama son dönemlerde bu yöndeki artan trend oldukça dikkat çekici. Yakın geçmişten kanıtlanmış bu tür boy sahtekarlıkları ise yakından tanıdığımız bir çok oyuncuyu kapsıyor. Örneğin: Minnesota’nın All-Star forveti Kevin Garnett aslında su katılmamış bir 2.13 olmasına rağmen kendi isteği doğrultusunda resmi listelerde 2.10m olarak gözüküyor. Neden? Çünkü Garnett liseden mezun olduğu dönemde 2.13m olduğunun bilinmesi halinde her coachun kendisini pivot oynamaya zorlayacağını düşünüyordu. Virginia üniversitesinin son sınıf oyuncusu point guard Donald Hand NCAA’de 1.82m boyundan kısa oyunculara verilen Frances Pomeroy Naismith Ödülüne aday olabilmek için listelerde orijinal boyu olan 1.83m olarak değil, 1.81.5m olarak yer alıyordu. Eski Memphis State yıldızı 1.92m’lik Sylvester Gray’in menajeri müşterisine Filipinler’de bir takım bulabilmek için görüştüğü takımlara Gray’in1.98m olduğunu belirtiyordu. Ancak kendisine Filipinlerde 1.92m’den uzun oyuncuların yer alamayacağı söylendiğinde Gray’in boyu bir anda çekerek orijinal haline gelmiş ve ancak bu şekilde Filipinlere kapağı atabilmişti.
Eğer Clippers’ın ve NBA’in en kısa boylu oyuncusu olan 1.65m’lik Earl Boykins , bugün NBA’deyse bunu Ypsilanti lisesindeki coachunun kendisini resmi listelerde 1.72m boyunda olarak göstermesine izin vermesine borçlu. Bu sayede kendisine burs öneren tek okul olan Eastern Michigan’a kapağı atan Boykins oradan NBA’e kadar yükselmeyi başardı.
Bazılarının foyası ise yıllarca sonra çıkar. Örneğin Charles Barkley’i insanlar yıllarca resmi listelerde gözüken 1.98m boyunda olduğunu sanmışlardı. Oysa 1992 Barcelona Olimpiyatları öncesinde yapılan ölçümlerde Barkley’nin aslında çıplak ayakla zar zor 1.94m olduğu öğrenildi. Yine Magic Johnson’ın 2.06m’den çok 2.03m’ye daha yakın bir boyda olduğu görüldü.Olimpiyatlar sayesinde gerçek boyu ortaya çıkan bir başka oyuncu da Dallas’ın tecrübeli forveti Danny Manning. Kansas Üniversitesi’nde 2.10m olarak gösterilen Manning’in 1988 Seul Olimpiyatları öncesinde yapılan ölçümde 2.06m olduğu açıklandı. Kariyerinin ilk yıllarında iyi bir NBA oyuncusu olmaktan çok uzak bir tablo çizen ve bu yüzden zaman zaman psikolojik rahatsızlıklarda geçiren Detroit’in bir zamanlar All-Star olmuş point guardı Dana Barros, yıllarca kendisini normal boyundan 4.-5 cm daha fazla gösteriyordu. All-Star seçildiği sene artık kariyerinin raya oturduğunu sezen Barros, bir röportajında “Biliyormusunuz ben 1.83m değilim, hatta 1.80m bile değilim. Ben aslında 1.75m’yim.” diyerek itirafta bulunmuştu. Yine günümüze dönersek 10 gün önce smaç şampiyonluğunu kazanan Golden State çaylağı Jason Richardson’ın resmi listelerde olduğu gibi 1.95m değil, aslında 1.92m olduğu Chicago’da ki kampta ortaya çıkmıştı. Görüldüğü gibikimin uzun kimin kısa olduğu bazen belli olmuyor. Yinede yukarıda örneklediğimiz bir çok oyuncu NBA tarihinin en baba oyuncularından ve onların birkaç santim uzun veya kısa olması değerlerinden bir şey götürmüyor. Uzun lafın kısası NBA’de “işlev” “boydan” her zaman daha önemlidir.
Arşivi karıştırırken değişik bir yazı daha buldum. Boylarla ilgili ama farklı bir konu. Bunu da Mayıs 2002'de yazmışım.
UZASIN BOYLAR GELSİN PARALAR
Geçtiğimiz günlerde ekonomi dergilerinde şöyle bir haber vardı: " Amerika çapında yürütülen araştırma sonunda boyu uzun olan kişilerin kısa boylulara göre daha fazla para kazandıkları saptandı"
NBA çevrelerinde bu araştırmaya iki kelimelik bir tepki geldi: "Yapma ya!!" Cleveland coachu John Lucas'ın dediği gibi: " NBA'de her zaman en çok parayı kazanan oyuncular uzun boylular olmuştur." Eğer 1.90m'lik John Lucas'a inanmıyorsanız geçen yıl NBA'in en çok para kazanan oyuncuları listesine bakmanız yeterli olacaktır. 2.11m boyundaki Minnesota forveti Kevin Garnett geçen yıl takımından 22.4 milyon dolar alrak NBA'in en çok kazanan oyuncusu ünvanını kazanmıştı. Garnett'in ardından 2. sırayı 21.45 milyon doları cebe indiren 2.16m'lik Shaquille O'Neal, 3. sırayı ise 18.75'er milyon dolar kazanan Alonzo Mourning ve hiç haketmemesine rağmen Juwan Howard paylaştılar. NBA'in en çok kazanan guardı olan 1.92m'lik Gary Payton ise geçen yıl sadece 12.93 milyon dolar kazandı. Geçen yıl en az parayı kazanan oyuncu ise ne garip bir tesadüftür ki 650 bin dolarcık alan NBA'in en kısa boylu oyuncusu 1.65'lik Earl Boykins oldu.
Uzun boyluların NBA'de daha çok kazanmaları bugün başlamadı, geçmişte de bu böyleydi. George Mikan, Bill Russell, Wilt Chamberlain, Kareem Abdul-Jabbar, Moses Malone, Patrick Ewing, David Robinson gibi pivotlar kariyerlerinin zirvesindeyken NBA'in en çok kazanan oyuncularıydı. Patrick Ewing 1988-1991, 1996 ve 1999 yıllarında, David Robinson, 1993-1995 yılları arasında bu alanda liderliği kimseye bırakmadılar. Michael Jordan bile kariyerinin en verimli dönemlerinde ligin en çok kazanan oyuncusu değildi. Örneğin, Bulls'un ilk three-peat yaptığı 1991-1993 döneminde Jordan 1991'de sekizinci 1992'de beşinci 1993'de ise ikinci sıradan öteye geçemedi.( Tabii Jordan'ın 1997'de ki 30 milyon dolar ve 1998'de ki 33 milyon dolarlık 1 yıllık kontratlarıyla NBA tarihinde 1 yılda en fazla parayı kazanmış oyuncu ünvanına sahip olduğunu hatırlatalım. Bu miktarlar bugün bile bir takımın salary capinin yarısından fazlasını oluşturmakta) Bu çarpıcı trend sadece oyuncuları değil, coachları da kapsıyor. Ligin en uzun boylu coachu olan 2.03m'lik Phil Jackson Lakers'dan aldığı yıllık 6 milyon dolarla en fazla kazanan coach ünvanını koruyor. Haberin girişinde bahsettiğim 1.90m'lik John Lucas ise sadece 2 milyon dolar kazanıyor. Ancak gelecek seneden itibaren Phil Jackson'ın bu ünvanını Milwaukee Bucks coachu George Karl ele geçirecek çünkü Karl, 2002-03 sezonunda Milwaukee'den yeni sözleşmesi gereğince 7 milyon dolar kazanacak.
En uzun boylu sporcuları barındıran NBA'i diğer profesyonel liglerle karşılaştırdığımızda da, benzer bir tabloyla karşılaşıyoruz. NBA'de bir oyuncunun ortalama yıllık geliri 4.5 milyon dolarken bu rakam beyzbol ligi MLB'de 2.38 milyona, hokey ligi NHL'de 1.43 milyona ve Amerikan futbolu ligi NFL'de 1.1 milyon dolara kadar geriliyor.
SON 10 YILDA EN ÇOK KAZANAN OYUNCULAR
1992
1. Larry Bird (Bos) $7,070,000
2. Hot Rod Williams (Cle) $3,786,000
3. Kevin McHale (Bos) $3,500,000
4. Reggie Lewis (Bos) $3,340,000
5. Michael Jordan (Chi) $3,250,000
1993
1. David Robinson (SA) $5,720,000
2. Michael Jordan (Chi) $4,000,000
3. Hot Rod Williams (Cle) $3,786,000
4. Vlade Divac (LAL) $3,633,000
5. Robert Parish (Bos) $3,513,000
1994
1. David Robinson (SA) $5.74
2. Buck Williams (Por) $5.05
3. Vlade Divac (LAL) $4.133
4. Robert Parish (Bos) $4.0
5. Ron Harper (LAC) $4.0
1995
1. David Robinson (SA) ......... 7,300,000
2. A.C. Green (Pho) ............ 6,472,600
3. Detlef Schrempf (Sea) ....... 5,000,000
4. Shaquille O'Neal (Orl) ...... 4,800,000
5. Patrick Ewing (NY) .......... 4,486,700
1996
1. Patrick Ewing (NY) ......... $18,724,000
2. Clyde Drexler (Hou) ......... 9,810,000
3. David Robinson (SA) ......... 7,700,000
4. Chris Webber (Was) .......... 7,000,000
5. Joe Dumars (Det) ............ 6,881,000
1997
1. Michael Jordan (Chi) .... $30,140,000
2. Horace Grant (Orl) ...... 14,857,000
3. Reggie Miller (Ind) ..... 11,250,000
4. Shaquille O'Neal (LAL) .. 10,714,000
5. Gary Payton (Sea) ....... 10,212,000
1998
1. Michael Jordan (Chi) ..... 33,140,000
2. Patrick Ewing (NY) ....... 20,500,000
3. Horace Grant (Orl) ....... 14,285,714
4. Shaquille O'Neal (LAL) ... 12,857,143
5. David Robinson (SA) ...... 12,397,440
1999
1. Patrick Ewing (NY) ....... $18,500,000 ($11,280,000)
2. Shaquille O'Neal (LAL) ... $15,000,000 ($9,146,000)
3. David Robinson (SA) ...... $14,841,000 ($9,050,000)
4. Kevin Garnett (Min) ...... $14,000,000 ($8,537,000)
5. Alonzo Mourning (Mia) .... $13,130,000 ($8,006,000)
2000
1. Shaquille O'Neal (LAL) $17,142,858
2. Kevin Garnett (Min) $16,806,300
3. Alonzo Mourning (Mia) $15,004,800
4. Patrick Ewing (NY) $15,000,000
4. Juwan Howard (Was) $15,000,000
2001
1. Kevin Garnett (Min) ......... $19,610,000
2. Shaquille O'Neal (LAL) ...... $19,285,715
3. Alonzo Mourning (Mia) ....... $16,880,000
4. Juwan Howard (Was) .......... $16,875,000
5. Hakeem Olajuwon (Hou) ....... $16,700,000
2002
1. Kevin Garnett (Min) ......... $22,400,000
2. Shaquille O'Neal (LAL) ...... $21,428,572
3. Alonzo Mourning (Mia) ....... $18,754,800
4. Juwan Howard (Dal) .......... $18,750,000
5. Scottie Pippen (Por) ........ $18,083,564